مادرگرامی، دانستن نکات زیر ضروری است:

حتماً دست‌های خود را قبل از هرتماس با نوزاد بشویید.

اولین مدفوع نوزاد تیره و قیری شکل است و ممکن است 2 تا 3 روز ادامه داشته باشد. بعد از آن بر حسب تعداد دفعات تغذیه با شیرمادر، مدفوع شل و زرد می‌شود که این حالت اسهال تلقی نمی‌گردد.

بند ناف باید تمیز و خشک و بیرون از پوشک یا کهنه قرارگیرد. از به کار بردن الکل یا هر ماده دیگر بر روی بند ناف خودداری کنید. معمولاً پس از 1 تا 2 هفته بند ناف خشک شده و خود به خود می‌افتد. بعد از افتادن بند ناف، خروج یک یا دو قطره خون طبیعی است.

پستان بعضی از نوزادان به طور طبیعی بزرگ‌تر از حالت عادی است و ممکن است چند قطره ترشح شیرمانند  داشته باشد  که خود به خود بهبود می یابد. از ماساژ دادن آن جدا خود داری کنید.  

  جهت جلوگیری از سوختگی ناشی از ادرار و مدفوع پس از هر بار دفع، پاها و ناحیه تناسلی را با آب شسته و کاملاً خشک نمایید، بهتر است این نواحی گاهی در معرض هوا قرار گیرد.

هفته ای دو بار حمام کردن برای نوزاد، کافی است. حمام کردن نوزاد با داشتن بند ناف اشکالی ندارد. بهتر است تا زمانی که بند ناف کاملاً خشک نشده و نیفتاده، نوزاد به صورتی حمام شود که آب روی بندناف ریخته نشود.

جهت شستشوی بدن نوزاد، از صابون یا شامپوهای بدون بو مخصوص نوزاد استفاده گردد.

درجه حرارت اتاق نوزاد باید طوری باشد که والدین با لباس منزل احساس راحتی کنند (حدود 25 درجه سانتی گراد). در این حالت لباس نوزاد باید سبک و راحت باشد و تعداد آن یک عدد بیشتر از والدین باشد.

در بیمارستان یا زایشگاه، واکسن‌های اولیه نوزاد تزریق می‌شود و ادامه واکسیناسیون از 2 ماهگی شروع می‌شود. در صورت داشتن سابقه بیماری‌های نقص سیستم ایمنی در خانواده (سرطان‌ها، لوسمی، ایدز و...)  قبل از تزریق واکسن ب.ث.ژ و فلج اطفال حتماً به مسئول واکسیناسیون اطلاع دهید .

پس از ترخیص نوزاد، مادر به همراه نوزاد به اتاق واکسیناسیون مراجعه نماید.

پس از تزریق واکسن ب.ث.ژ در بازوی چپ، تا 24 ساعت از شستشو و استحمام محل تزریق اجتناب شود.

لازم است نوزاد به طور منظم مراقبت شود. با مراجعه به نزدیکترین پایگاه سلامت محل زندگی خود در هر مراقبت، وزن و دور سر نوزاد اندازه گیری شده و از نظر وضعیت شنوایی، بینایی، تکاملی و تغذیه کنترل می شود.

طبق نظر پزشک از 5 روزگی قطره ویتامین آ.د به شیرخوار بدهید.

از دادن آب قند، نبات داغ و داروهای خانگی شدیدا پرهیز نمایید.

موقع گرفتگی بینی نوزاد در بینی نوزاد به هیچ وجه شیر نچکانید.

در اکثر موارد از روز دوم یا سوم تولد مقدار کمی زردی در نوزاد آشکار می شود. اگر نوزاد شما زرد شد شیر مادر را قطع نکنید. از داروهای خانگی مثل شیر خشت یا ترنجبین استفاده نکنید و به علت احتمال موارد شدید و اثرات سوء زردی به خصوص بر روی مغز، حتما به پزشک متخصص کودکان مراجعه نمایید.

48-24 ساعت پس از ترخیص از زایشگاه جهت معاینه مجدد و بررسی از نظر وقوع زردی به پزشک متخصص کودکان مراجعه نمایید.

برای انجام نمونه گیری از پاشنه پای نوزاد جهت پیشگیری از عقب ماندگی ذهنی ناشی از کم کاری تیروئید و فنیل کتونوری، روز سوم تا پنجم بعد از تولد به مراکز غربالگری تیروئید مراجعه نمایید. در زمان مراجعه کارت تولد و کارت واکسن نوزاد را همراه داشته باشید.

جهت پیشگیری از اختلالات تکلم و کاهش بهره هوشی با تشخیص زود هنگام افت شنوایی در ماه اول زندگی ترجیحا روز سوم تا پنجم تولد به مراکز غربالگری سنجش شنوایی مراجعه نمایید.

در صورت وجود هر یک از علایم زیر در نوزاد، فورا به نزدیکترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کنید:

 علایم خطر:

تب

زردی نوزاد در 24 ساعت اول تولد

استفراغ مکررشیر و خوب شیر نخوردن

تنفس مشکل ، تو کشیده شدن قفسه سینه

اسهال

ترشحات چرکی ناف یا قرمزی اطراف ناف

وجود جوش های چرکی و تورم پلک ها

تشنج

تحرک کمتر از معمول و بی حالی

عدم دفع مدفوع در 48 ساعت اول تولد

عدم دفع ادرار در 24 ساعت اول تولد

سیانوز یا کبودی رنگ پوست نوزاد

والدین گرامی جهت انجام تست غربالگری تیروئید، شنوایی و بینایی سنجی و مشکلات شیر دهی به مراکز مربوطه نمایید .